Эсингизда бўлса ўтган галги мақолаларимизда Қашқадарё вилояти Китоб тумани тоғ этагида жойлашган Хўжаилмкони қишлоғида қад ростлаган қадимий чинор ва Хўжаги Имканагий зиёратгоҳи ҳақида ҳикоя қилган эдик. Бу галги мақоламиз эса ушбу қишлоқ одамларининг қадимий усулда коризлар орқали қишлоққа сув олиб келиб деҳқончилик ва боғдорчилик қилиш сирлари ҳақида.

Хўш, аслида кориз ўзи нима? Маълумотларга кўра, кориз (форсча) — ер ости сувларини йиғиш ва уларни ер юзасига чиқариш учун қуриладиган ер ости иншооти бўлиб, аҳолини сув билан таъминлаш, ерларни суғоришда қўлланилган. Кориз Яқин Шарқ, Жануби-Шарқий Осиёда кенг тарқалган. Ўрта Осиёнинг тоғли ва тоғ олди ҳудудларида учрайди. Масалан, Туркманистоннинг Ашхобод шаҳри яқинида чуқурлиги 100 метр, сув сарфи 150- 225 л/с. Ўзбекистоннинг Бухоро, Самарқанд, Навоий вилоятларида 200 га яқин кориз қазилган. 20-асрнинг 20-йилларига қадар Ўрта Осиёда кориз сувларидан экинларни суғоришда фойдаланилган.

Кориз кавлаш ер ости сувлари сатҳида рўй берадиган ўзгаришлар ва жой рельефидаги нишабликни аниқ белгилашни талаб этган. Бу махсус асбоблар (астролябия, ватерпас) воситасида амалга оширилган. Кориз трассаси белгилаб чиқилгач, шу трасса бўйлаб ҳар 5 - 40 метрда қудуқлар ковланган. Қудуқларнинг чуқурлиги 14 - 15 метрдан баъзан 60 - 70 метргача борган. Қудуқлар сувли қатламга туташадиган лаҳим (туннель) орқали бир-бирига бирлаштирилган. Лаҳимнинг баландлиги 1,5 метр, эни 1 метр бўлиб, деворлари ёғоч ёки тошлар билан мустаҳкамланган. Узунлиги жой нишаблигига қараб бир неча километргача чўзилган.

Масалан, Нурота (Навоий вилояти)даги “Мастон” номли коризнинг 280 та қудуғи бўлиб, бош қудуғининг чуқурлиги 14 метр ва лаҳимнинг узунлиги 3 километр бўлган. Кориз қурилиши даврида бу қудуқлар тупроқ-шағални чиқариб ташлашга, коризни ишлатиш даврида эса кузатиш (назорат), тиклаш, тузатиш ва ҳаво алмаштириш учун хизмат қилади. Хўжаилмкони қишлоғининг шарқий қисмида 13 та қудуқни ер остидан бирлаштириб қазиб ўтказилган, қишлоқ аҳолисини булоқ суви билан таъминлаб турадиган кориздан бугунги кунда ҳам фойдаланилмоқда. Қишлоқ оқсоқолларининг таъкидлашича, қудуқлар қадимий бўлиб, Хўжаилмкони қишлоғининг вужудга келиш тарихи билан боғлиқ.

– Ушбу коризлардан бугунги кунгача фойдаланиб келамиз, – дейди Маҳмуд бобо Қодиров. – Қазилган даври ота-боболаримизнинг айтишига қараганда темурийлар даврига бориб тақалади. Ҳар йили ҳашар йўли билан тозалаймиз. Коризга сув қарийб ярим километр узоқликдаги чашмадан тортиб келинган. Аҳамиятли томони кориздан келаётган сув қишин-ёзин бир хил ҳароратда бўлади. Яхлаб ҳам кетмайди, қизиб ҳам. Бу сувдан ичимлик суви сифатида ҳам фойдаланса бўлади.

Маълумки, бир қатор Шарқ мамлакатлари, жумладан, Ўрта Осиёда қишлоқ хўжалиги ривожида сунъий суғоришнинг аҳамияти катта бўлган. Сунъий суғоришнинг энг оммавий турларидан бири коризлар ёрдамида суғориш, яъни ер ости ёки дарё, булоқ сувини ер ости каналлари орқали оқизишдир. Фотомухбир ҳамроҳлигида коризга қуйиладиган чашма томон отландик. Баланд-баланд тепаликлар. Ҳар 30-40 метрда битта қудуқ бор. Ниҳоят қудуқлар тугагач бетон ариқ бошланди. Чашмадан чиқаётган сув аҳоли томонидан шу ергача бетон ариқларда олиб келинган. У ёғи тепалик бўлгани учун ер ости туннеллари (кориз) қазилган. Ниҳоят чашманинг бошланиш нуқтасига етиб келдик. Зилолдек тиниқ булоқ суви маҳобатли тошлар орасида жимирлаганча сизиб чиқиб турибди. Сув шу қадар тиниқки, ичида сузиб юрган балиқлар яққол кўзга ташланади. Чашманинг ўнг томони чуқур жарлик. Афтидан илгари чашма суви шу жарликка оққан. Кейинчалик маҳаллий аҳоли томонидан тоғ ён бағри бўйлаб ариқ орқали чашма сувининг йўналиши ўзгартирилган ва қишлоққа тортиб кетилган. Бу каби маҳорат билан қазилган коризлар ота-боболаримизнинг миробликда нақадар тажрибали бўлганлигидан далолат беради.

Мамлакатимизда бугунги кунга қадар фойдаланишдан тўхтамаган ягона кориз ҳам шу бўлса керак.

Ўлмас Баротов,

Эксперты считают значительную часть новых командировок фиктивными или вынужденными.

В России на фоне приостановки авиасообщения с Европой и США выросло число перелётов в бизнес-целях по направлениям в Азии, сообщает «Коммерсантъ».

Сильнее всего среди российских компаний поднялся спрос на рейсы в Израиль. По статистике «Авиасейлс для бизнеса», число бронирований за полгода увеличилось на 743% к тому же периоду 2021 года. Агентство «Аэроклуб» оценивает рост в 120%.

Кроме того, «Авиасейлс» наблюдает трёхкратное увеличение доли бронирований билетов для командировок в Иран — при том, что ранее он не попадал в число высоко востребованных направлений. Спрос на деловые перелёты в Турцию за это время вырос в 2,5 раза.

Активно растёт количество деловых бронирований в страны ближнего зарубежья. По Казахстану рост составил 444%, по Узбекистану — 379%, по Беларуси — 353%. На рейсы в Армению и Азербайджан спрос среди бизнеса поднялся в 2,5 раза.

«Аэроклуб» тоже отметил Узбекистан и Казахстан среди популярных направлений у партнёров. Также в список вошли Беларусь, Армения, Турция, ОАЭ, Израиль, транзитными рейсами — Франция и Италия.

По словам управляющего директора агентства Юлии Липатовой, спрос на зарубежные полёты у бизнеса вырос вдвое по сравнению с 2021 годом. Однако он всё ещё на 72% ниже показателей 2019 года.

Глава Infoline Иван Федяков относится к цифрам несколько скептически. По его оценке, большую часть полётов можно рассматривать как условно «вынужденные» — например, для разовых решений проблем с переводами в валюте.

Немало среди командировок и фиктивных, заявил эксперт. Трафик подогревает разрешение ЦБ снимать до $5000 на заграничные командировки сотрудников — но для этого банкам нужны доказательства поездки, в том числе авиабилеты.

Спрос на полёты в Иран Федяков объяснил использованием страны для поставки товаров на российский рынок, в Израиль — имеющимися деловыми связями и лояльностью к выходцам из России. Он оценил сокращение реального бизнес-пассажиропотока в 2−3 раза.

Ранее Spot писал, что билеты на рейсы из России в Узбекистан подешевели более чем на треть.

 В Ташкенте пройдёт грандиозный гастрономический праздник — Tashkent Food Fest!

Parkent tumanining “Kumushkon” mahalla fuqarolar yigʼini (MFY) hududida zarur infratuzilmani barpo etish, oilaviy mehmon uylari faoliyati va qoʼshimcha turizm xizmatlarini yoʼlga qoʼyish hamda mahalliy aholini turizm sohasidagi tadbirkorlikka keng jalb etish maqsadida “Kumushkon” turizm qishlogʼini tashkil etish toʼgʼrisidagi taklif maʼqullandi. 
Vazirlar Mahkamasining 2019 yil 31 dekabrdagi “Toshkent viloyatida turizm sohasini jadal rivojlantirish toʼgʼrisida”gi qarori bilan “Kumushkon” MFY hududida turizm qishlogʼini tashkil etishga oid chora-tadbirlar rejasi tasdiqlandi. 

“Vazirlar Mahkamasida ilk bor shunday mazmundagi qaror tayyorlanib, u turistik qishloq, turistik mahalla kontseptsiyasini rivojlantirish nuqtai nazaridan masalaga tizimli ravishda yondashishga yoʼnaltirildi. Bugunga kelib bu kabi ishlar qator viloyatlarda amalga oshirilmoqda – aholi bilan suhbatlar oʼtkazilib, yangi turistik xizmatlar, sayyohlar uchun mehmon uylarini tashkil etish evaziga yangi ish oʼrinlarini yaratish, aholi daromadlarini koʼpaytirish haqida tushuntirish ishlari olib borilmoqda. 

Shuni alohida taʼkidlashimiz lozimki, Kontseptsiyani rivojlantirish va ilgari surishda nafaqat turizm, balki ijtimoiy masalalarni yechishni ham oʼz oldimizga asosiy maqsad qilib belgilab olganmiz. Kelgusida bunday turistik qishloqlarni yanada koʼpaytirish rejalashtirilgan va bunda “Kumushkon” boshqa turistik qishloq hamda mahallalarni yaratishda namuna boʼlib xizmat qiladi”, — deydi Bosh vazir oʼrinbosari Аziz Аbduhakimov qarorga izoh berar ekan. 

Hujjatga muvofiq, hududda avtomobilь yoʼllarini asfalьt qilish, ichki koʼchalarni tekislash va shagʼal yotqizish, yoʼl koʼrsatkich belgilarini oʼrnatish, gulzorlar tashkil qilish, tungi yoritgichlarni oʼrnatish, elektr tarmoqlari va gaz quvurlarini taʼmirlash, chiqindi yigʼish punktlarini qurish, yakka tartibdagi uy-joylar fasadini taʼmirlash kabilar koʼzda tutilgan. Chora-tadbirlar rejasiga koʼra, 2020 yilda “Kumushkon” MFYdagi 10 xonadon vakillarini jalb qilgan holda, Sanʼatkorlar koʼchasi tashkil qilinadi, musiqa cholgʼu-asboblari bilan taʼminlanadi. Shuningdek, milliy sanʼat va madaniy tadbirlarni oʼtkazish uchun maxsus sahna quriladi. 

Bundan avval Turizmni rivojlantirish davlat qoʼmitasi sayti hamda qator nashrlarda Toshkent viloyati Parkent tumani Kumushkon MFY hududida turizm qishlogʼini tashkil etishga doir loyihaga start berilgani haqida xabar berilgan edi. 

Shunisi diqqatga sazovorki, “Kumushkon” MFYda alohida yoʼnalishlar boʼyicha — etnoqishloq, milliy taomlar qishlogʼi, hunarmandlar qishlogʼi, sanʼatkorlar qishlogʼi hamda agroturizm qishlogʼini yaratish koʼzda tutilgan. Shu bilan birga, bu yerda mehmon uylari, xalq kutubxonasi, yoshlar ijodiyot markazi, xalq oʼyinlari va sport namoyishlari maydonchasi, oʼtovlar shaharchasi, turizm axborot markazlari, suvenirlar hamda hunarmandchilik mahsulotlari doʼkoni, zamonaviy sanitarik-gigienik shoxobchalar, sayyohlar uchun tibbiy xizmat koʼrsatish shoxobchasi, sunʼiy sharsharalar hamda 7 mavsumiy dam olish maskanini tashkil etish kabi koʼplab tadbirlar amalga oshiriladi. 

Bundan tashqari, “Toshkent viloyatida turizm sohasini jadal rivojlantirish toʼgʼrisida”gi qarori doirasida Toshkent viloyatida “Oltin halqa” kontseptsiyasini amalga oshirilishi ham belgilab berildi. Qaror bilan Toshkent viloyatida turizmni rivojlantirish boʼyicha qoʼshimcha amalga oshiriladigan investitsiya loyihalarining manzilli roʼyxati tasdiqlandi. Hujjat bilan 45 investitsiya loyihasi amalga oshiriladi, 1523 ta yangi ish oʼrni yaratiladi.

"Uzbekistan Airways" Мустақиллик байрами муносабати билан 2022 йил 1 сентябрдан 4 сентябргача амалга ошириладиган маҳаллий авиақатновларга 50 фоиз чегирма эълон қилди.
 

Тадбир Туризм ва маданий мерос вазирлиги ҳамда Тошкент вилояти ҳокимлиги билан ҳамкорликда ташкил этилади.

Мазкур фестивалда 6 мингдан ортиқ меҳмонлар, жумладан, Қозоғистон, Қирғизистон, Россия, Беларусь ва МДҲнинг бошқа давлатларидан мингдан ортиқ вакиллар иштирок этиши кутилмоқда.

Улар орасида етакчи ошпазлар, реставраторлар, умумий овқатланиш корхоналарининг бошқарув ходимлари ва бошқалар бор.

Фестивал доирасида танловлар, миллий ва хорижий таомларни тайёрлаш бўйича маҳорат дарслари, мусиқий жамоаларнинг чиқишлари намойиш этилади.

Манзил: Amirsoy Resort автомобиль тўхташ майдончаси (вақти: 11 август, 10:00 дан 22:00 гача

Аввал хабар берганимиздек, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 10 мартдаги “2022 йилда туризм ва маданий мерос объектлари инфратузилмасини ривожлантириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги 110-сонли қарори ҳамда 2022 йил 4 мартдаги 32/1-1638-сонли манзилли рўйхатга асосан Бухоро вилоятидаги 25 та маданий мерос объектларида реставрация ва консервация ишларини олиб бориш белгиланган.

Бугунги кунда, вилоятдаги 8 та маданий мерос объектларида асрашга доир ишлар бошланган бўлиб, Бухоро минтақавий реставрация марказининг малакали уста-реставраторлари томонидан реставрация, консервация, таъмирлаш-тиклаш ва ободонлаштириш ишлари олиб борилмоқда.

Жорий йилнинг 2-3 август кунлари Бухоро вилояти маданий мерос бошқармаси мутахассислари томонидан таъмирлаш-тиклаш ишлари бошланган Бухоро шаҳридаги “Арк” мажмуаси, “Абдуллахон”, “Абдулазизхон”, “Амир Олимхон” мадрасалари, “Масжиди Калон”, “Хўжа Калон” масжидлари, “Тўрақулбой уйи” – маданий мерос объектларида ҳамда Жондор туманидаги “Қизбиби” мажмуасида амалга оширилаётган асрашга доир ишлар бўйича мониторинг ишлари олиб борилди.

Шунингдек, реставрация ишларини амалга ошириш режалаштирилган 12 та маданий мерос объектлари бўйича лойиҳа-смета ҳужжатлари ишлаб чиқилиб, Маданий мерос агентлигининг Илмий-эксперт кенгаши билан келишиш жараёнида ҳамда 5 та объектнинг лойиҳа-смета ҳужжатларини давлат экспертизасидан ўтказиш ишлари давом этмоқда.

Бухоро вилояти маданий мерос бошқармасининг матбуот хизмати

Bu haqda Samarqand viloyati hokimining turizmni rivojlantirishga mas’ul o‘rinbosari R.Qobilov ijtimoiy tarmoqlardagi sahifalarida ma’lum qildi.

Mahalliy tadbirkor tomonidan yo‘lga qo‘yiladigan Rent car (mashinani ijaraga berish) xizmati uchun 10 ta “Volkswagen” va “Mersedes-Benz” elektromobillari xarid qilingan. Ularda internet mavjud. Talabga ko‘ra, chet tillari bo‘yicha tarjimon va gid xizmati ko‘rsatilishi mumkin. 

– Mazkur xizmat tajriba sifatida 10 iyundan Samarqand xalqaro aeroportida ish boshlaydi,  – deydi R.Qobilov.  – Dastlabki bosqichda 5 ta “Volkswagen” va 2 ta “Mersedes-Benz” elektromobillar ijaraga qo‘yiladi.

Водий вилоятларини республиканинг бошқа вилоятлари билан боғлаб турувчи Камчиқ довонида Эртош қишлоғи бор. Шу қишлоқдан тоғ оралаб юриб борар экансиз, охири Арашан булоғи ва кўлларига етиб борасиз.
 

Joylashtirish vositalari va ularda taqdim etiladigan xizmatlarga doir umumiy talablarni belgilovchi O‘z DSt 3220:2017 “Turizm xizmatlari. Joylashtirish vositalari. Umumiy talablar” davlat standartiga tegishli hukumat qarorlariga muvofiq o‘zgartirishlar kiritildi.

Xususan, O‘zbekiston Respublikasining “Nogironligi bo‘lgan shaxslarning huquqlari to‘g‘risida”gi Qonuni 25-moddasiga muvofiq mehmonxona va o‘xshash joylashtirish vositalarida nogironlar uchun sharoitlari bo‘lgan kamida bitta nomerning mavjud bo‘lishi hamda nomerni o‘rindiqli aravachadan foydalanadigan nogironligi bo‘lgan shaxslar uchun qulay tarzda jihozlangan va eshitish va ko‘rish bo‘yicha nogironligi bo‘lgan shaxslarning tegishli ehtiyojlariga muvofiq e’lonlar uchun displeylar hamda ovozli qurilmalar bilan jihozlash bo‘yicha talablar kiritildi.

Shuningdek, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2020-yil 10-iyuldagi 433-sonli qarori bilan tasdiqlangan “Koronavirus pandemiyasi va global inqirozli holatlarning mamlakat turizm sohasiga salbiy taʼsirini kamaytirish bo‘yicha chora-tadbirlar rejasi”ning 118-bandiga muvofiq, mehmonxona va o‘xshash joylashtirish vositalarida elektron dastur bilan integratsiyalashgan elektron kalitli (plastik magnit karta) elektron qulflar va “Xavfsiz turizm” va “Xavfsiz shahar” tizimlari, videokuzatuv tizimlarini joriy etish talabi joriy qilindi. Mazkur talablar 2022-yil 3-yanvardan boshlab amaliyotga tatbiq qilindi.

Maʼlumot uchun: O‘z DSt 3220:2017 “Turizm xizmatlari. Joylashtirish vositalari. Umumiy talablar” davlat standartiga kiritilgan o‘zgartirishlar O‘zbekiston Respublikasi Investitsiyalar va tashqi savdo vazirligi huzuridagi O‘zbekiston texnik jihatdan tartibga solish agentligining 2021-yil 3-iyuldagi buyrug‘i bilan tasdiqlangan.

Yuqoridagilarni inobatga olib, tadbirkorlik subyektlaridan joylashtirish vositalarini davlat standartlari talablariga muvofiqlashtirish lozimligi eslatib o‘tiladi.

Mazkur talablarning bajarilishi sertifikatlashtirish obyektlarida o‘tkaziladigan navbatdagi inspeksiya nazorati davomida standartga muvofiq kiritilgan o‘zgartirishlar bo‘yicha dasturga asosan tekshiriladi.

Jumladan, 2022-yilning yanvar oyida 20 ta joylashtirish xizmatini ko‘rsatish obyektlarida sertifikatlashtirish auditlari o‘tkazildi. Ularning natijalariga ko‘ra, 18 ta mehmonxona xizmatlarini ko‘rsatish obyektlarida elektron dastur bilan integratsiyalashgan elektron kalitli (plastik magnit karta) qulflar va nogironlar uchun maxsus xona tashkil etilmaganligi sababli sertifikatlashtirish bo‘yicha rad javobi berildi.

O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2022-yil 27-apreldagi 203-F-sonli Farmoyishi ijrosini ta’minlash maqsadida Respublika va viloyat ishchi guruhlari Samarqand viloyatidagi turizm namoyishi obyektlarining sanitariya holatini o‘rganish va yaxshilash bo‘yicha o'z ishini boshladilar.

Respublika ishchi guruhi tomonidan joriy yilning 1-avgust kuni viloyatdagi mas'ul idora va tashkilotlar vakillari ishtirokida "Sanitariya inqilobi" bo‘yicha vazifalar belgilanib olindi.

Shu kunning o’zida ishchi guruh tomonidan turizm namoyishi obyeklaridan Siyob bozori hamda ziyorat turizm obyektlari o‘rganildi. Respublika ishchi guruhi ikkinchi ish kunida Temiryul dexkon bozorining sanitariya xolatini tanqidiy o'rganib chiqdi. O‘rganish davomida ikkala bozor hududida joylashgan SGShlar umuman sanitariya-gigiyena talablariga javob bermasligi aniqlandi. Shu bilan birga ishchi guruh a'zolari Samarqand temiryul vokzali, oshxonalar va boshqa turizm xizmat servisi obyektlarini o'rganib chiqmoqda.

Respublika ishchi guruhi  o‘rganishlari hafta yakuniga qadar davom etadi.

"O'zbekiston bo'ylab sayohat qil" dasturi doirasida tuman hokimligining tashabbusi bilan bir guruh nuroniylar Samarqand-Buxoro yo‘nalishida  safarga chiqib, sayohatdan katta taassurotlar bilan qaytishdi.

Дунёда канйонлар жуда кўп. Улар йиллар давомида тупроқ ва қояларнинг сув ва шамол туфайли емирилишидан ҳосил бўлади. Ажиб манзара кўплаб сайёҳларни ўзига жалб қилиб келади.

Канйонларнинг энг машҳури АҚШнинг Аризона штатидаги Гранд Канйон ҳисобланади. Қарийб 5 минг квадрат километр майдонни эгаллаган ушбу табиат мўъжизаси миллий паркка айлантирилган ва у ерга ҳар йили 5 миллион турист ташриф буюради.

Эроннинг Луристон вилоятида ҳам сайёҳларни жалб этувчи шундай канён бор.

Сурхондарё вилояти Бойсун туманида жойлашган Қизил канйон ҳам тобора машҳур бўлиб бормоқда. У Бойсун шаҳридан бор-йўғи 3 км нарида жойлашган.

Бойсун канйони маҳобатли бўлмаса-да, ўзининг қизил туси, қояларнинг асрлар давомида синиб чўкиши ажиб манзара ҳосил қилган. Бойсун канйонида фақат баҳор ва кузги ёғинларда жилға ҳосил бўлади. Ёз ойларида жилға қурийди.

Туризм ва маданий мерос вазирлиги Сурхондарё вилояти бош бошқармаси бошлиғи ўринбосари Зебо Алимардонованинг айтишича, ушбу гўшани ҳам туристик масканга айлантириш устида иш олиб борилмоқда. Келгусида канйон узра ҳаво шарларида саёҳатлар уюштириш назарда тутилган.

Бойсунга йўлингиз тушганда канйон манзараларидан баҳра олишни унутманг. У шундоққина катта йўл ёқасида жойлашган.

kun.uz Шуҳрат Шокиржонов тайёрлади. 
Тасвирчи ва монтаж устаси: Жаҳонгир Алибоев

Surxondaryo viloyati O‘zbekistonning tarixiy maskanlar, qadamjolarga boy hududlaridan hisoblanadi.

Viloyatga tashrif buyurgan turistlar Al-Hakim at-Termiziy maqbarasi, Qoratepa buddizm ibodatxonalar markazi, Fayoztepa buddaviylik monastiri, Abu Iso Termiziy maqbarasi, Zarautsoy qoyatosh suratlari, Xo‘jaikon tuz g‘ori, Teshiktosh g‘ori, Darband chegara istehkomi va “TEMIR DARVOZA” yodgorligi, Xo‘jamayxona ziyoratgohi, Tangisar kanoni, Xo‘ja g‘ur-g‘ur ota (Yer osti Everesti – yer yuzining eng chuqur g‘ori), Xo‘jaqo‘chqor ota anomalik zonasi, Omonxona ziyoratgohi, Jarqo‘rg‘on minorasi, Said otaliq madrasasi, Xoja Alouddin Attor maqbarasi, Xo‘jaipok ziyoratgohi, Sangardak sharsharasi, Ekoturizm maskani va boshqa shu kabi tarixiy joylarga sayohat qilish imkoniga ega bo‘lishadi. Bu esa turistlarga tarix sahifalarida yashirinib yotgan yangi, qiziqarli ma’lumotlarga ega bo‘lish imkonini beradi.

Masalan, Qoratepadagi dastlabki buddaviy ibodat in­shootlari milodiy I asrda quri­la boshlangan. Bu esa Eski Termizning shimoli-sharqiy qismida joylashgan Qoratepa buddizm ibodatxonalar markaziga tashrif buyurgan turistlarni uzoq o‘tmishga yetaklaydi.

Al-Hakim at-Termiziy maqbarasi, albatta, hech bir turistni befarq qoldirmaydi. Surxondaryoning mashhur islom obidalaridan biri bo‘lgan bu maqbara nafaqat at-Termiziy shaxsi, balki o‘sha davr haqida ham hikoya qiladi.

Turistlarni befarq qoldirmaydigan maskanlardan yanab biri shak-shubhasiz Zarautsoy qoyatosh suratlaridir. Manbalarga ko‘ra, Zarautsoy darasida joylashgan Zarautkamar g‘oridan mezolit, neolit va keyingi davrlarga mansub chizma tarzida kontur va soya uslubida qizil angob (oxra) bilan chizilgan 200 dan ortiq rasmlar topilgan. Bu fakt esa turistlarning mazkur hududda ancha qimmatli tarixiy ma’lumotlarga ega bo‘lishlarini anglatadi.

Darband chegara istehkomi va “TEMIR DARVOZA” yodgorligi tarixi miloddan avvalgi II asr o‘talariga borib taqaladi. Qadimgi manbalarning guvohlik berishicha, Boysun tog‘ining Oqqutol dovonida joylashgan Darband mudofaa istehkomi milloddan avvalgi II asrning 4-choragida qurilgan. Ayni damda mazkur hududda turistlarni ichki devorlari ham mavjud bo‘lgan, old, ya’ni g‘arbiy tarafi harbiy va bojxona inshootlarining qonun qoidalariga mos ravishda qurilgan, devorlari yo‘nilgan toshlar va xom g‘ishtlardan tiklangan qadimiy inshoot kutmoqda. O‘zbek davlatchiligi tarixining yorqin sahifalarining birini tashkil etadigan Darband mudofaa istehkomi sizu bizga tarixning eng qimmatli zarvaraqlarini ochishi shubhasiz.

Xo‘jamayxona ziyoratgohi tog‘ yon bag‘rida joylashgan bo‘lib, mazkur hududga tashrif buyurgan turistlar ziyoratgohning uch aka-uka bilan bog‘liq qiziqarli tarixidan boxabar bo‘lishadi. Shuningdek, turistlar mavsumiy may, iyun, iyul va avgust oylarida g‘ordan chiqayotgan shifobaxsh suv uchun kelishadi. Ushbu hudud mavsumda  ziyoratchilarning dam olish maskaniga aylanadi.

Vohaning Sayrob qishlog‘ida ikki tup ko‘hna chinor bor. Ularning tanasidagi katta kovakdan ilgari askarlar qarorgohi, 1920-yilda qishloq kengashi idorasi, 1932–1934-yillarda kutubxona, 1936-yilda qishloq savdo do‘koni, maktab, choyxona, sartaroshxona sifatida foydalanilgan. Hozir esa uning ichida mo‘jazgina muzey tashkil etilgan. Chinor tabiiy yodgorlik sifatida muhofazaga olingan. Yana bir e’tiborli jihati, mazkur chinorlar ostida asrlar davomida jilolanib oqib turgan buloq va undagi qora tusli baliqlarni boshqa joyda uchratmaysiz. Buloq suvi oqib chiqadigan tuynuklar bo‘lsa-da, yuzlab baliqlarning birortasi bu yerni tark etmagan. Boysunliklar ushbu azim chinorlar ostida buyuk shoir va davlat arbobi Zahiriddin Muhammad Bobur dam olgani haqida faxrlanib gapirishadi.

Surxondaryoda ko‘pchilik bilmaydigan, ammo o‘ta muhim obyekt hisoblangan Tangisar kanoni tabiat zonasi joylashgan. Mazkur hudud o‘rta asrlarda muhim strategik joy hisoblangan, chunki u ko‘plab savdo karvonlari va qo‘shinlari uchun tranzit vazifasini bajargan. Bu Buxoro, Samarqand va Chochdan Baqtriya va Hindistonga, Hindiston va Baqtriyadan Markaziy Osiyo shaharlariga qaytishning eng qisqa yo‘li edi.

Surxondaryoda O‘zbekistonning “Yer osti Everesti” yoxud dunyoda eng chuqur g‘ori nomiga da’vogar Xo‘ja g‘ur-g‘ur ota g‘ori ham bor. Bugungi kunda Gruziyadagi Kruber g‘ori eng chuqur g‘or hisoblanadi – 7,208 fut. Biroq “Dark Star” – “Qorong‘i yulduz” (Boysun ahli uni azaldan Xo‘ja G‘urg‘ur ota deb ataydi) undan bu nomni tortib olishga asosiy da’vogardir. Rossiya, Italiya va Isroil speleologlaridan iborat  31 kishilik xalqaro ekspeditsiya jamoasi o‘z texnik imkoniyatlaridan kelib chiqib, "Yer osti Everesti"ning tubiga 1 kilometrgacha kirib bora olgan. Tadqiqotchilar g‘orning tubi, aslida, 2,650 metrdan iboratligini ta’kidlashadi. Bu esa Gruziyadagi Kruberdan 500 metrga chuqurroq deganidir.

Yuqoridagi ma’lumotlar Surxondaryo bag‘rida “yashirinib yotgan” sir-sinoatlarning kichik bir sahifasi, xolos. Vohaning diqqatga sazovor joylari haqida istagancha yozish, fikr bildirish mumkin.

Eng yaxshisi, bu hududga tashrif buyurib, biz qayd etgan qadamjolar va boshqa tarixiy maskanlarni o‘z ko‘zingiz bilan ko‘ring. Bu sizga bevosita voha bag‘rida tarixga sayohat qilish va o‘zingiz uchun qimmatli ma’lumotlarga hamda unutilmas taassurotlarga ega bo‘lish imkonini yaratadi.

Mehribonu To'lqinova tayyorladi

«Tashtermal» yirik zamonaviy sogʻlomlashtirish majmuasi boʻlib, poytaxtdan 40 km uzoqlikda, Toshkent mineral suvlari qishlogʻida dengiz sathidan 540 metr balandlikdagi soʻlim goʻshada joylashgan. Sanatoriy 10 gektar maydonni egallagan boʻlib, uning hududida xonalar va tibbiyot majmuasi, suzish havzasi, terassalar, vannalar, ochiq dam olish maskanlari, restoranlar va sayyohlik maydonchalari va asosiy bino joylashgan. Sanatoriy bir vaqtning oʻzida 255 nafar mehmonni qabul qila oladi. Tibbiyot binosi Yevropa va AQSHdan keltirilgan zamonaviy tibbiy asbob-uskunalar bilan jihozlangan. Majmua hududida konsertlar va filmlar namoyish etiladigan konsert zali mavjud.

Sanatoriyda shuningdek bolalar maydonchasi, sport zali va sport mashgʻulotlari uchun qoʻshimcha jihozlangan maydonlar mavjud. Kurortning davolash asosi 1300 metr chuqurlikdagi gipertermal buloqdan olingan mineral suvdir. Sanatoriy profili asosan gastroenterologiya, endokrinologiya, kardiologiya, nevrologiya, dermatologiya, ginekologiya va urologiya hisoblanadi. Shu bilan birga, bu yerda “COVID-19”dan keyin reabilitatsiya qilish mumkin.

Majmuada respublikaning turli hududlaridan kelgan oʻz sohasining yetakchi mutaxassislari jalb etilgan boʻlib, keng koʻlamli tibbiy muolajalar, mashqlar terapiyasi, lazer, suv ostida orqa miya tortishidan tortib, psixologik yordam va estetik kosmetologiyagacha boʻlgan keng koʻlamli muolajalar amalga oshiradi. Dam olish maskanida 16 oʻrinli massaj xonalari mavjud.

«Tashtermal» sanatoriysining asosiy afzalligi yuqori sifatli xizmatdir: har bir mehmonga maksimal darajada eʼtibor va gʻamxoʻrlik koʻrsatiladi. Mehmonlarga “bufet” tizimi boʻyicha kuniga uch marta ovqatlanish taklif etiladi, bu yerda turli xil ovqatlar mavjud. Har bir xonada farovon yashash uchun zarur boʻlgan barcha sharoitlar bilan bir qatorda, goʻzal manzaraga olib chiquvchi balkonlar mavjud. Zallarda dam olish maskanlari va fito-barlar mavjud boʻlib, ularda istalgan vaqtda sogʻlom gazak yeyishingiz mumkin.

Har bir bemorga dastlab tashxis qoʻyiladi, soʻngra unga mutaxassislarning hushyor nazorati ostida oʻtkaziladigan zarur amaliyotlar qoʻllanadi. Davolashning oʻzi bilan bir qatorda, kompleks mutaxassislar tomonidan umumiy mustahkamlash, yoshartirish tartib-qoidalariga katta eʼtibor beriladi.

Сурхондарё вилоятидаги Экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш давлат қўмитасининг "Сурхон" давлат қўриқхонаси Шеробод тумани Кўҳитанг тоғ ёнбағрида жойлашган.

Жазирама ёз тафти теварак-атрофни чўғдек қиздираётган шу кунларда ҳам яшил макон ўзининг салқин, ёқимли ҳавоси, муздек зилол сувлари, ранг-баранг ўсимлик ва ҳайвонат дунёси билан ҳар қандай инсонни ўзига мафтун этади. 

23 минг 802 гектар майдонга эга қўриқхонанинг 12 минг 239 гектардан ортиғи турфа яшил бойлик билан бурканган. Денгиз сатҳидан 850 метрдан 3 минг 137 метргача баландликдаги ҳудудда 900 дан зиёд турдаги ўсимликни учратиш мумкин. 
 

Қаерда бўлсангиз, саломат бўлинг,
Қандай бўлсангиз ҳам бўлинг илойим!
Хижронлар, армонлар, айрилиқлардан,
Асраб юрса бўлди Сизни Худойим!

Беҳос оғримасин тану-жонингиз,
Ошиқлар қолмасин изларингиздан.
Яхшилар суратин изласин мудом,
Меҳр томиб турган кўзларингиздан!

Осуда тонгларга шукрона айтиб,
Қуёш нурин ёйсин йўлларингизга!
Яратган беҳисоб куч ато этсин,
Дуолар тўкилган қўлларингизга!

Омонат дунёда омонатмиз, рост.
Гоҳо яшамоқдан сабримиз тўлди.
Кетар чоғимизда битта бўлса ҳам,
Кимдир чин юракдан йиғласа бўлди!..

https://t.me/qishloq_turizmi

Bugun Xiva turizm va madaniy meros texnikumining bitiruvchilariga Xorazm viloyati turizm va madaniy meros bosh boshqarmasi boshlig’i tomonidan diplom va faxriy yorliqlar topshirildi.        
                                  
Bosh boshqarma boshlig'i Saidov Botir Ozodovich bitiruvchilarga kelgusidagi faoliyatlarida zafarlar tilab, o'zining tajriba va maslahatlari bilan bo'lishdilar.                   

 
Xorazm viloyati turizm va madaniy meros bosh boshqarmasi mehnat jamoasi texnikum bitiruvchilarining bugungi muhim yutuqlari bilan chin dildan tabriklab, oq yo'l tilaydi!

Яна бир хушхабар - Хива Ислом дунёсининг туризм пойтахти деб эълон қилинди.

Бу ҳақдаги қарор Ислом ҳамкорлик ташкилоти вазирлар кенгашининг Боку шаҳрида ўтган XI сессиясида қабул қилинди.

Президент Шавкат Мирзиёев раҳбарлигида олиб борилаётган ислоҳотлар, жумладан, туризм соҳасини ривожлантириш, тарихий обидаларни асраб-авайлаш, муқаддас қадамжоларни обод қилиш, аждодларимиз маънавий меросини ўрганиш ва тарғиб қилиш борасидаги ишлар натижасида ва бунинг эътирофи сифатида Хива шаҳрининг номзоди БААнинг Абу-Даби, Туркиянинг Шанлиурфа, Нигериянинг Лагос, Тожикистоннинг Душанбе шаҳарлари орасида ғолиб деб топилди.