Davlat statistika qoʻmitasi maʼlumotlariga koʻra, 2022-yilning 1-choragida Oʻzbekiston Respublikasi fuqarolarining xorijga safar maqsadlari:

qarindoshlarni yoʻqlash — 525,1 ming kishi 

dam olish — 138,6 ming kishi 

oʻqish maqsadida — 40,2 ming kishi

davolanish — 9,5 ming kishi 

xizmat yuzasidan — 3 ming 

По данным ЦБ, иностранцы открыли в Узбекистане 15 тыс. банковских карт. Ранее стало известно, что страна стала лидером по спросу на «карточные туры» из России:

Ранее писал Spot, Узбекистан стал самой популярной страной у граждан России, желающих оформить банковскую карту Visa или Mastercard.

На сегодняшний день всего нерезидентами открыто 97 тыс. банковских карт, из которых около — 90 тыс. — карты международных платежных систем (Visa, Mastercard и другие).

Об этом стало известно в ходе пресс-конференции в Центральном банке в четверг, 21 июля, передает корреспондент Spot.

«При этом во втором квартале было открыто 15 тыс. [валютных] карт», — отметил председатель правления ЦБ Мамаризо Нурмуратов.

Он также добавил, что каждый квартал количество банковских счетов, открытых нерезидентами Узбекистана, растет на 15−20%. Во втором квартале их число увеличилось на 47 тыс. и достигло 169 тыс.

«Наш анализ показал, что их [счетов] основная часть, приходится на граждан Украины, России, Белоруссии, приехавших в Узбекистан в связи с началом „спецоперации“. По состоянию на 1 июля на счетах граждан России имеется $115 млн», — заявил глава регулятора.

«Указанная выше сумма и другие [аспекты] — еще одно доказательство, что у нас нет серьезных проблем», — подчеркнул Нурмуратов, комментируя сообщения о возможных для банков рисках в связи с открытием карт гражданам подсанкционных государств, включая факты отмывания нелегальных средств.

На фоне санкций против банковской отрасли России, введённых после начала боевых действий в Украине, Visa и Mastercard сначала отключили от систем подсанкционные банки, а с 11 марта — и вовсе перестали работать в России.

За ними последовали другие международные платёжные системы — карты, выпущенные ими ранее, работают только внутри России. Негласно ограничила работу с российскими банками и UnionPay.

В этой ситуации российские туроператоры начали предлагать туры в Ташкент за банковскими картами. Первопроходцем в этом деле стал «Веди Групп». Уже в апреле отмечался высокий спрос на узбекистанское направление, включая «карточные туры».

Ранее Spot писал, что ВТБ запустит переводы в Узбекистан и другие страны по номеру карты.

Turizm sohasi keskin rivoj topayotgan viloyat hududining turistik xizmatlari qanchalik kengayotgan bo‘lmasin, katta-katta investisiyaviy loyihalar amaliyotda salobatli, zamonga xos gavdasini namoyon etayotganini ham alohida ta’kidlash joiz.

Azaldan Samarqand tarixiy uchrashuvlar maskani, o‘zaro madaniy boyitish, xalqaro savdo va yaxshi qo‘shnichilik munosabatlarini mustahkamlash ko‘prigi bo‘lib kelgan. Joriy yilning sentyabr oyida ham Samarqand mintaqaviy va global rivojlanishning dolzarb masalalarini muhokama qilish uchun o‘ziga xos maydonga aylanadi.

Yaxshi qo‘shnichilik, do‘stlik va hamkorlik munosabatlarini mustahkamlashga sanʼat salmoqli hissa qo‘shmoqda. Sanʼat xalqlarni birlashtiradi, ularni turli mamlakatlarning tarixi, madaniyati, meʼmorchiligi va tabiati bilan tanishtiradi, turli xalqlarning psixologiyasi va anʼanalarini yaxshiroq tushunishga imkon beradi.

Shu kunlarda Samarqand shahrida Turizm va Madaniy meros vazirligi tashabbusi bilan rassomlarning pleneri o‘tkazilildi. Ushbu loyihadan maqsad ShHTga “Samarqand ruhi”ni yetkazishdir.

Ikki hafta davomida tabiiy muhitda, ob-havo va quyosh nuri taʼsirida Rossiya, Mo‘g‘uliston, Tojikiston, Qozog‘iston, Qirg‘izistondan kelgan rassomlar, shuningdek, O‘zbekistondan kelgan bir guruh rassomlar Shoxi Zinda, Guri Amir, Registon va Samarqandning boshqa tarixiy joylarini o‘z asarlarida tasvirlamoqdalar.

– Samarqand va Buxoroni o‘z ko‘zim bilan ko‘rishni ko‘pdan beri orzu qilardim, chunki bu shaharlar ijodkor uchun cheksiz ilhom bag‘ishlaydi, – deydi rassom, Sankt-Peterburg madaniyat va sanʼat universiteti dotsenti Tatyana Anisimova. - Shu kunlarda keyingi ijodim va talabalarim bilan ishlash uchun juda katta material to‘pladim. Umid qilamanki, mening akvarel rangtasviridagi asarlarim ShHTga bag‘ishlangan ko‘rgazmasiga yengillik va yorqinlik baxsh etadi.

- Plener zamonaviy shaharlardagi temir-betondan chiqib ketish, madaniyatning eng qiziqarli yodgorliklari bilan tanishish imkonini beradi. Samarqanddagi plenerda ishtirok etish taklifini olganim bilanoq, ko‘k gumbazlar tushlarimga kira boshladi, - deb aytmoqda mo‘g‘ulistonlik rassom Ganzorig Ser-od. - Lekin Shoxi-Zinda majmuasiga yetib borganimda, bu yerning ulug‘vorligi, meʼmorchiligi va ko‘k rangning xilma-xilligi meni hayratda qoldirdi. Ochiq osmon ostidagi ikki haftalik ishim davomida Samarqand tarixiy obidalarining ko‘rkini , o‘zbek xalqi madaniyatining o‘ziga xosligini o‘z asarlarimda yetkazishga harakat qildim.

Samarqanddagi plener davomida ijod qilgan rassomlarning asarlari ko‘rgazmada namoyish etiladi, bu ShHT mamlakatlari o‘rtasida madaniy hamkorlikni rivojlantirish, yangi aloqalarni yo‘lga qo‘yishda muhim qadam bo‘ladi.

1 августа 2024 года в медресе Надир Девонбеги и Кокалдош Бухары пройдут «Ярмарка внутреннего туризма» и фестиваль «Национальные сувениры».

💠Цель этой ярмарки и фестиваля:

-широкое привлечение населения к существующим объектам туризма;

- поддержка субъектов предпринимательства и туристических дестинаций в сфере туризма;

- представление туроператоров и турагентов потребителям
Ожидаемый результат ярмарки:
- ярмарка ремесленных изделий;

- встречи «бизнес-бизнес» (В2В) при сотрудничестве с туроператорами и предприятиями, организациями, работающими в сфере внутреннего туризма;

- встречи по механизму «бизнес-клиент» (B2C);
- достижение договоренностей с новыми партнерами в сфере внутреннего туризма;

- Круглые столы с субъектами предпринимательства в сфере внутреннего туризма, посещающими регионы нашей республики;

-культурно-развлекательные программы;
- «Модный показ» и дефиле;

- Будут организованы информационные туры по достопримечательностям Бухарской области.

❗️Если вы хотите стать участником «Ярмарки внутреннего туризма» и у вас есть вопросы, вы можете обратиться в Управление туризма Бухарской области (90 715-15-19 Б.Истамов).

☝🏻Участие в ярмарке абсолютно бесплатное!

Аввал хабар берганимиздек, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 10 мартдаги “2022 йилда туризм ва маданий мерос объектлари инфратузилмасини ривожлантириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги 110-сонли қарори ҳамда 2022 йил 4 мартдаги 32/1-1638-сонли манзилли рўйхатга асосан Бухоро вилоятидаги 25 та маданий мерос объектларида реставрация ва консервация ишларини олиб бориш белгиланган.

Бугунги кунда, вилоятдаги 8 та маданий мерос объектларида асрашга доир ишлар бошланган бўлиб, Бухоро минтақавий реставрация марказининг малакали уста-реставраторлари томонидан реставрация, консервация, таъмирлаш-тиклаш ва ободонлаштириш ишлари олиб борилмоқда.

Жорий йилнинг 2-3 август кунлари Бухоро вилояти маданий мерос бошқармаси мутахассислари томонидан таъмирлаш-тиклаш ишлари бошланган Бухоро шаҳридаги “Арк” мажмуаси, “Абдуллахон”, “Абдулазизхон”, “Амир Олимхон” мадрасалари, “Масжиди Калон”, “Хўжа Калон” масжидлари, “Тўрақулбой уйи” – маданий мерос объектларида ҳамда Жондор туманидаги “Қизбиби” мажмуасида амалга оширилаётган асрашга доир ишлар бўйича мониторинг ишлари олиб борилди.

Шунингдек, реставрация ишларини амалга ошириш режалаштирилган 12 та маданий мерос объектлари бўйича лойиҳа-смета ҳужжатлари ишлаб чиқилиб, Маданий мерос агентлигининг Илмий-эксперт кенгаши билан келишиш жараёнида ҳамда 5 та объектнинг лойиҳа-смета ҳужжатларини давлат экспертизасидан ўтказиш ишлари давом этмоқда.

Бухоро вилояти маданий мерос бошқармасининг матбуот хизмати

Ohangaron tumani Ovjazsoy qishlog‘ida turizm klasteri yaratish borasida kichkina va kamtarona, lekin buyuk ishlarga yetaklovchi davra suhbati o‘tkazildi.

Uchrashuvda Ohangaron tumani hokimi Abdurasul Abdullayev, tuman hokimining investitsiyalar bo‘yicha o‘rinbosari Gʻolib Eshmirzayev, viloyat Turizm va madaniy meros bosh boshqarmasi boshlig‘i o‘rinbosari Iskandar Xatamov, xorijiy investor “Evrol international” MCHJ bosh direktori va ta’sischisi Zoerengre Boukary Burkinabe hamda “Tog‘ o‘lkasi maskani” MCHJ xodimlari ishtirok etishdi.

Qariyb 20 ga hududga 40 million AQSH dollar investitsiya kiritilishi kutilayotgan mazkur loyihaga asosiy ulush chet ellik mehmon janob Boukary, 20 foiz qismi esa “Tog‘ o‘lkasi maskani” MCHJ tomonidan amalga oshirilishi belgilangan ushbu investitsiyaviy loyiha doirasida 40 ta ikki qavatli zamonaviy kotedjlar, suzish havzalari, sanatoriy va davolanish maskani, o‘yingohlar, do‘konlar, sport olimpiadalari uchun alohida suzish havzasi, dor yo‘li, shuningdek dor yo‘li bo‘ylab piyodalar yurishi uchun maxsus yo‘laklar, qolaversa kichkina hayvonot bog‘ini barpo etish ham loyihalashtirilgan.

Tumanning turistik salohiyatini yanada rivojlantirish uchun xizmat qiladigan ushbu investitsiyaviy loyiha bilan tanishar ekan, tuman hokimi A.Abdullayev zaruriy choralarni amalga oshirishda qo‘llab-quvvatlashini bildirdi.

– Men Shvetsariyada yashayman va biznes yuzasidan ko‘plab mamlakatlarda bo‘lganman. Bu yerning havosi hatto Shvetsariyada ham topilmaydi. U yerliklar toza havo qadrini yaxshi bilishadi. Ayrim dori-darmonlar tuzata olmaydigan ba’zi kasalliklar aynan tog‘ havosi bilan tuzalgani bois mening biznesdagi hamkorlarim mazkur loyiha ustida ish olib boshlaganimni eshitib, tezlashtirishimni so‘rashyapti. Shu sababli men nafaqat daromad topish, balki mazkur maskan o‘zining shifobaxsh havosi bilan menga qiziqish uyg‘otgani uchun turistlar oqimini tumaningizga ko‘proq jalb qilishga ham o‘z hissamni qo‘shmoqchiman, deydi xorijlik investor.

Muloqot jarayonida bo‘lajak turizm klasterining barpo etilish kelajagi xususida salmoqli vazifalarga kelishildi.

 O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2022-yil 27-yanvardagi PQ-104-son qarori bilan tasdiqlangan maxsus xizmat ko‘rsatish ko‘chalariga aylantiriladigan markaziy ko‘chalar ro‘yxatida keltirilgan ayrim ko‘chalarda maxsus «turizm ko‘chalari»ni tashkil etish vazifasi yuzasidan Toshkent viloyatida ko‘plab ko‘chalarni turizm ko‘chasiga aylantirish rejasi ishlab chiqilmoqda.

 Jumladan, O‘rtachirchiq tumanining Qorasuv mahallasi markaziy ko‘chasi aynan ana shunday ko‘chaga aylantirish uchun muvofiq joy deb topilib, kelajakda ushbu maskanda sayyohlar, mahalliy aholi ma’naviy hordiq chiqaradigan hududga aylantirilishi nazarda tutilayapti. Taklif etilayotgan loyiha rejasiga muvofiq ushbu ko‘chalarda tungi vaqtda turizm namoyishi obektlarining faoliyati yo‘lga qo‘yilishi ta’minlanadi. Viloyat turizm va madaniy meros bosh boshqarmasi va tuman hokimligi mazkur masalada ish olib borishni yo'lga qo'ydi.

Эсингизда бўлса ўтган галги мақолаларимизда Қашқадарё вилояти Китоб тумани тоғ этагида жойлашган Хўжаилмкони қишлоғида қад ростлаган қадимий чинор ва Хўжаги Имканагий зиёратгоҳи ҳақида ҳикоя қилган эдик. Бу галги мақоламиз эса ушбу қишлоқ одамларининг қадимий усулда коризлар орқали қишлоққа сув олиб келиб деҳқончилик ва боғдорчилик қилиш сирлари ҳақида.

Хўш, аслида кориз ўзи нима? Маълумотларга кўра, кориз (форсча) — ер ости сувларини йиғиш ва уларни ер юзасига чиқариш учун қуриладиган ер ости иншооти бўлиб, аҳолини сув билан таъминлаш, ерларни суғоришда қўлланилган. Кориз Яқин Шарқ, Жануби-Шарқий Осиёда кенг тарқалган. Ўрта Осиёнинг тоғли ва тоғ олди ҳудудларида учрайди. Масалан, Туркманистоннинг Ашхобод шаҳри яқинида чуқурлиги 100 метр, сув сарфи 150- 225 л/с. Ўзбекистоннинг Бухоро, Самарқанд, Навоий вилоятларида 200 га яқин кориз қазилган. 20-асрнинг 20-йилларига қадар Ўрта Осиёда кориз сувларидан экинларни суғоришда фойдаланилган.

Кориз кавлаш ер ости сувлари сатҳида рўй берадиган ўзгаришлар ва жой рельефидаги нишабликни аниқ белгилашни талаб этган. Бу махсус асбоблар (астролябия, ватерпас) воситасида амалга оширилган. Кориз трассаси белгилаб чиқилгач, шу трасса бўйлаб ҳар 5 - 40 метрда қудуқлар ковланган. Қудуқларнинг чуқурлиги 14 - 15 метрдан баъзан 60 - 70 метргача борган. Қудуқлар сувли қатламга туташадиган лаҳим (туннель) орқали бир-бирига бирлаштирилган. Лаҳимнинг баландлиги 1,5 метр, эни 1 метр бўлиб, деворлари ёғоч ёки тошлар билан мустаҳкамланган. Узунлиги жой нишаблигига қараб бир неча километргача чўзилган.

Масалан, Нурота (Навоий вилояти)даги “Мастон” номли коризнинг 280 та қудуғи бўлиб, бош қудуғининг чуқурлиги 14 метр ва лаҳимнинг узунлиги 3 километр бўлган. Кориз қурилиши даврида бу қудуқлар тупроқ-шағални чиқариб ташлашга, коризни ишлатиш даврида эса кузатиш (назорат), тиклаш, тузатиш ва ҳаво алмаштириш учун хизмат қилади. Хўжаилмкони қишлоғининг шарқий қисмида 13 та қудуқни ер остидан бирлаштириб қазиб ўтказилган, қишлоқ аҳолисини булоқ суви билан таъминлаб турадиган кориздан бугунги кунда ҳам фойдаланилмоқда. Қишлоқ оқсоқолларининг таъкидлашича, қудуқлар қадимий бўлиб, Хўжаилмкони қишлоғининг вужудга келиш тарихи билан боғлиқ.

– Ушбу коризлардан бугунги кунгача фойдаланиб келамиз, – дейди Маҳмуд бобо Қодиров. – Қазилган даври ота-боболаримизнинг айтишига қараганда темурийлар даврига бориб тақалади. Ҳар йили ҳашар йўли билан тозалаймиз. Коризга сув қарийб ярим километр узоқликдаги чашмадан тортиб келинган. Аҳамиятли томони кориздан келаётган сув қишин-ёзин бир хил ҳароратда бўлади. Яхлаб ҳам кетмайди, қизиб ҳам. Бу сувдан ичимлик суви сифатида ҳам фойдаланса бўлади.

Маълумки, бир қатор Шарқ мамлакатлари, жумладан, Ўрта Осиёда қишлоқ хўжалиги ривожида сунъий суғоришнинг аҳамияти катта бўлган. Сунъий суғоришнинг энг оммавий турларидан бири коризлар ёрдамида суғориш, яъни ер ости ёки дарё, булоқ сувини ер ости каналлари орқали оқизишдир. Фотомухбир ҳамроҳлигида коризга қуйиладиган чашма томон отландик. Баланд-баланд тепаликлар. Ҳар 30-40 метрда битта қудуқ бор. Ниҳоят қудуқлар тугагач бетон ариқ бошланди. Чашмадан чиқаётган сув аҳоли томонидан шу ергача бетон ариқларда олиб келинган. У ёғи тепалик бўлгани учун ер ости туннеллари (кориз) қазилган. Ниҳоят чашманинг бошланиш нуқтасига етиб келдик. Зилолдек тиниқ булоқ суви маҳобатли тошлар орасида жимирлаганча сизиб чиқиб турибди. Сув шу қадар тиниқки, ичида сузиб юрган балиқлар яққол кўзга ташланади. Чашманинг ўнг томони чуқур жарлик. Афтидан илгари чашма суви шу жарликка оққан. Кейинчалик маҳаллий аҳоли томонидан тоғ ён бағри бўйлаб ариқ орқали чашма сувининг йўналиши ўзгартирилган ва қишлоққа тортиб кетилган. Бу каби маҳорат билан қазилган коризлар ота-боболаримизнинг миробликда нақадар тажрибали бўлганлигидан далолат беради.

Мамлакатимизда бугунги кунга қадар фойдаланишдан тўхтамаган ягона кориз ҳам шу бўлса керак.

Ўлмас Баротов,

 В Ташкенте пройдёт грандиозный гастрономический праздник — Tashkent Food Fest!

Joylashtirish vositalari va ularda taqdim etiladigan xizmatlarga doir umumiy talablarni belgilovchi O‘z DSt 3220:2017 “Turizm xizmatlari. Joylashtirish vositalari. Umumiy talablar” davlat standartiga tegishli hukumat qarorlariga muvofiq o‘zgartirishlar kiritildi.

Xususan, O‘zbekiston Respublikasining “Nogironligi bo‘lgan shaxslarning huquqlari to‘g‘risida”gi Qonuni 25-moddasiga muvofiq mehmonxona va o‘xshash joylashtirish vositalarida nogironlar uchun sharoitlari bo‘lgan kamida bitta nomerning mavjud bo‘lishi hamda nomerni o‘rindiqli aravachadan foydalanadigan nogironligi bo‘lgan shaxslar uchun qulay tarzda jihozlangan va eshitish va ko‘rish bo‘yicha nogironligi bo‘lgan shaxslarning tegishli ehtiyojlariga muvofiq e’lonlar uchun displeylar hamda ovozli qurilmalar bilan jihozlash bo‘yicha talablar kiritildi.

Shuningdek, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2020-yil 10-iyuldagi 433-sonli qarori bilan tasdiqlangan “Koronavirus pandemiyasi va global inqirozli holatlarning mamlakat turizm sohasiga salbiy taʼsirini kamaytirish bo‘yicha chora-tadbirlar rejasi”ning 118-bandiga muvofiq, mehmonxona va o‘xshash joylashtirish vositalarida elektron dastur bilan integratsiyalashgan elektron kalitli (plastik magnit karta) elektron qulflar va “Xavfsiz turizm” va “Xavfsiz shahar” tizimlari, videokuzatuv tizimlarini joriy etish talabi joriy qilindi. Mazkur talablar 2022-yil 3-yanvardan boshlab amaliyotga tatbiq qilindi.

Maʼlumot uchun: O‘z DSt 3220:2017 “Turizm xizmatlari. Joylashtirish vositalari. Umumiy talablar” davlat standartiga kiritilgan o‘zgartirishlar O‘zbekiston Respublikasi Investitsiyalar va tashqi savdo vazirligi huzuridagi O‘zbekiston texnik jihatdan tartibga solish agentligining 2021-yil 3-iyuldagi buyrug‘i bilan tasdiqlangan.

Yuqoridagilarni inobatga olib, tadbirkorlik subyektlaridan joylashtirish vositalarini davlat standartlari talablariga muvofiqlashtirish lozimligi eslatib o‘tiladi.

Mazkur talablarning bajarilishi sertifikatlashtirish obyektlarida o‘tkaziladigan navbatdagi inspeksiya nazorati davomida standartga muvofiq kiritilgan o‘zgartirishlar bo‘yicha dasturga asosan tekshiriladi.

Jumladan, 2022-yilning yanvar oyida 20 ta joylashtirish xizmatini ko‘rsatish obyektlarida sertifikatlashtirish auditlari o‘tkazildi. Ularning natijalariga ko‘ra, 18 ta mehmonxona xizmatlarini ko‘rsatish obyektlarida elektron dastur bilan integratsiyalashgan elektron kalitli (plastik magnit karta) qulflar va nogironlar uchun maxsus xona tashkil etilmaganligi sababli sertifikatlashtirish bo‘yicha rad javobi berildi.

В аэропорту Ташкента заработала зона Wi-Fi для посетителей и пассажиров. Подключение предоставляется по выбору — за плату либо бесплатно с просмотром рекламы:

Аэропорт Ташкента запустил сеть Wi-Fi для пассажиров и гостей, сообщила пресс-служба Uzbekistan Airports.

Сигнал сети целиком покрывает залы вылета и прилёта в международном терминале. Установка оборудования и прокладка каналов проводилась совместно с «Узбектелеком», отмечается в сообщении.

Для подключения посетителям аэропорта нужно в списке доступных сетей Wi-Fi выбрать #TASAirportUzcloud.

В браузере откроется страница авторизации с предложением ввести номер мобильного телефона. На указанный номер придёт SMS с кодом подтверждения.

После этого система предложит на выбор платный или бесплатный доступ к интернету:

• если пользователь выберет бесплатный вариант, доступ будет предоставлен после просмотра трёх коротких рекламных роликов;
• при выборе платного варианта система предложит несколько опций тарифных платов на выбор, после оплаты пользователь получит безлимитный доступ к интернету на определённый срок.

Ранее Spot писал, что в аэропорту Ташкента заработала услуга Fast Track — быстрое прохождение регистрации, таможенного и паспортного контроля.

Surxondaryo viloyati O‘zbekistonning tarixiy maskanlar, qadamjolarga boy hududlaridan hisoblanadi.

Viloyatga tashrif buyurgan turistlar Al-Hakim at-Termiziy maqbarasi, Qoratepa buddizm ibodatxonalar markazi, Fayoztepa buddaviylik monastiri, Abu Iso Termiziy maqbarasi, Zarautsoy qoyatosh suratlari, Xo‘jaikon tuz g‘ori, Teshiktosh g‘ori, Darband chegara istehkomi va “TEMIR DARVOZA” yodgorligi, Xo‘jamayxona ziyoratgohi, Tangisar kanoni, Xo‘ja g‘ur-g‘ur ota (Yer osti Everesti – yer yuzining eng chuqur g‘ori), Xo‘jaqo‘chqor ota anomalik zonasi, Omonxona ziyoratgohi, Jarqo‘rg‘on minorasi, Said otaliq madrasasi, Xoja Alouddin Attor maqbarasi, Xo‘jaipok ziyoratgohi, Sangardak sharsharasi, Ekoturizm maskani va boshqa shu kabi tarixiy joylarga sayohat qilish imkoniga ega bo‘lishadi. Bu esa turistlarga tarix sahifalarida yashirinib yotgan yangi, qiziqarli ma’lumotlarga ega bo‘lish imkonini beradi.

Masalan, Qoratepadagi dastlabki buddaviy ibodat in­shootlari milodiy I asrda quri­la boshlangan. Bu esa Eski Termizning shimoli-sharqiy qismida joylashgan Qoratepa buddizm ibodatxonalar markaziga tashrif buyurgan turistlarni uzoq o‘tmishga yetaklaydi.

Al-Hakim at-Termiziy maqbarasi, albatta, hech bir turistni befarq qoldirmaydi. Surxondaryoning mashhur islom obidalaridan biri bo‘lgan bu maqbara nafaqat at-Termiziy shaxsi, balki o‘sha davr haqida ham hikoya qiladi.

Turistlarni befarq qoldirmaydigan maskanlardan yanab biri shak-shubhasiz Zarautsoy qoyatosh suratlaridir. Manbalarga ko‘ra, Zarautsoy darasida joylashgan Zarautkamar g‘oridan mezolit, neolit va keyingi davrlarga mansub chizma tarzida kontur va soya uslubida qizil angob (oxra) bilan chizilgan 200 dan ortiq rasmlar topilgan. Bu fakt esa turistlarning mazkur hududda ancha qimmatli tarixiy ma’lumotlarga ega bo‘lishlarini anglatadi.

Darband chegara istehkomi va “TEMIR DARVOZA” yodgorligi tarixi miloddan avvalgi II asr o‘talariga borib taqaladi. Qadimgi manbalarning guvohlik berishicha, Boysun tog‘ining Oqqutol dovonida joylashgan Darband mudofaa istehkomi milloddan avvalgi II asrning 4-choragida qurilgan. Ayni damda mazkur hududda turistlarni ichki devorlari ham mavjud bo‘lgan, old, ya’ni g‘arbiy tarafi harbiy va bojxona inshootlarining qonun qoidalariga mos ravishda qurilgan, devorlari yo‘nilgan toshlar va xom g‘ishtlardan tiklangan qadimiy inshoot kutmoqda. O‘zbek davlatchiligi tarixining yorqin sahifalarining birini tashkil etadigan Darband mudofaa istehkomi sizu bizga tarixning eng qimmatli zarvaraqlarini ochishi shubhasiz.

Xo‘jamayxona ziyoratgohi tog‘ yon bag‘rida joylashgan bo‘lib, mazkur hududga tashrif buyurgan turistlar ziyoratgohning uch aka-uka bilan bog‘liq qiziqarli tarixidan boxabar bo‘lishadi. Shuningdek, turistlar mavsumiy may, iyun, iyul va avgust oylarida g‘ordan chiqayotgan shifobaxsh suv uchun kelishadi. Ushbu hudud mavsumda  ziyoratchilarning dam olish maskaniga aylanadi.

Vohaning Sayrob qishlog‘ida ikki tup ko‘hna chinor bor. Ularning tanasidagi katta kovakdan ilgari askarlar qarorgohi, 1920-yilda qishloq kengashi idorasi, 1932–1934-yillarda kutubxona, 1936-yilda qishloq savdo do‘koni, maktab, choyxona, sartaroshxona sifatida foydalanilgan. Hozir esa uning ichida mo‘jazgina muzey tashkil etilgan. Chinor tabiiy yodgorlik sifatida muhofazaga olingan. Yana bir e’tiborli jihati, mazkur chinorlar ostida asrlar davomida jilolanib oqib turgan buloq va undagi qora tusli baliqlarni boshqa joyda uchratmaysiz. Buloq suvi oqib chiqadigan tuynuklar bo‘lsa-da, yuzlab baliqlarning birortasi bu yerni tark etmagan. Boysunliklar ushbu azim chinorlar ostida buyuk shoir va davlat arbobi Zahiriddin Muhammad Bobur dam olgani haqida faxrlanib gapirishadi.

Surxondaryoda ko‘pchilik bilmaydigan, ammo o‘ta muhim obyekt hisoblangan Tangisar kanoni tabiat zonasi joylashgan. Mazkur hudud o‘rta asrlarda muhim strategik joy hisoblangan, chunki u ko‘plab savdo karvonlari va qo‘shinlari uchun tranzit vazifasini bajargan. Bu Buxoro, Samarqand va Chochdan Baqtriya va Hindistonga, Hindiston va Baqtriyadan Markaziy Osiyo shaharlariga qaytishning eng qisqa yo‘li edi.

Surxondaryoda O‘zbekistonning “Yer osti Everesti” yoxud dunyoda eng chuqur g‘ori nomiga da’vogar Xo‘ja g‘ur-g‘ur ota g‘ori ham bor. Bugungi kunda Gruziyadagi Kruber g‘ori eng chuqur g‘or hisoblanadi – 7,208 fut. Biroq “Dark Star” – “Qorong‘i yulduz” (Boysun ahli uni azaldan Xo‘ja G‘urg‘ur ota deb ataydi) undan bu nomni tortib olishga asosiy da’vogardir. Rossiya, Italiya va Isroil speleologlaridan iborat  31 kishilik xalqaro ekspeditsiya jamoasi o‘z texnik imkoniyatlaridan kelib chiqib, "Yer osti Everesti"ning tubiga 1 kilometrgacha kirib bora olgan. Tadqiqotchilar g‘orning tubi, aslida, 2,650 metrdan iboratligini ta’kidlashadi. Bu esa Gruziyadagi Kruberdan 500 metrga chuqurroq deganidir.

Yuqoridagi ma’lumotlar Surxondaryo bag‘rida “yashirinib yotgan” sir-sinoatlarning kichik bir sahifasi, xolos. Vohaning diqqatga sazovor joylari haqida istagancha yozish, fikr bildirish mumkin.

Eng yaxshisi, bu hududga tashrif buyurib, biz qayd etgan qadamjolar va boshqa tarixiy maskanlarni o‘z ko‘zingiz bilan ko‘ring. Bu sizga bevosita voha bag‘rida tarixga sayohat qilish va o‘zingiz uchun qimmatli ma’lumotlarga hamda unutilmas taassurotlarga ega bo‘lish imkonini yaratadi.

Mehribonu To'lqinova tayyorladi

Fanlar Аkademiyasi Milliy arxeologiya markazi va Buxoro viloyati madaniy meros boshqarmasi mutaxassislari tomonidan tuzilgan guruh tomonidan Kogon tumanining choʼl hududida, mahalliy aholi vakillari koʼrsatgan 4 ta qadimgi gʼor qoldiqlari koʼzdan kechirildi.

Gʼorlar choʼl zonasida yantoq oʼsgan qum tagidagi, sargʼish rangli ohaktoshlar qatlami ostidagi pastlikka kirib ketgan. Gʼorlarning kirish qismi qumlar va oʼpirilgan toshlar bilan koʼmilib, tashqi koʼrinishidan, oddiy yoʼlovchilar uchun deyarli bilinmaydi. Ular bir biridan yuzlab metr masofalanib, qandaydir tizim va bogʼlanishi aniqlanmadi.

Gʼorlarning nima maqsadda qurilganligini bilish uchun bizni olib kelgan mahalliy yurtdoshimiz bilan ichiga kirish uchun gʼorlarning eng yirigi tanlab olindi. Gʼorning ichki qismi qum va oʼpirilgan toshlar bilan bosilganligi sababli egilib, bukilib, asta sekin, toʼliq qorongʼulikda yoritish jihozlari yordamida 80-100 metr masofa va 10-15 metr pastlikka tushildi. Gʼorning ayrim joylari juda tor, ayrim joylari keng, ayrim joylaridan boshqa tomonga ketgan qoʼshimcha yoʼnalishlar ochilgan. 

Gʼorning geologik qatlamlari asosan ohaktoshdan iborat boʼlganligi sababli, gʼor oʼrta asrlar davrida (XII-XIII) mahalliy konchilar tarafidan qazilib yer ostki zahiralaridan juda keng koʼlamda foydalangan hamda ganch qurilish materialining xomashyosi olinganligi aniqlandi. 

Tarixiy manbalarga koʼra, Buxoro shahrining shimoliy-sharqiy tomonlarida qadimiy yuqori sifatdagi ganch konlari mavjudligi, oʼrta asrlarda qurilgan hozirda saqlanib qolgan tarixiy binolarning qurilishida shu konlardan keltirilgan ganch materialidan keng foydalanganligi yozib qoldirilgan. Konlardan keltirilgan dagʼal ganchlar qoʼl mehnati yordamida ezilib, pishirtirilgan va tarixiy binolarni qurishda obi gʼishtlar orasidagi angaf qorishmasiga qoʼshilgan hamda masjidlarning ichki qismini ganchkorlik sanʼati yordamida bezash ishlarida ishlatilgan. 

Gʼorning kengroq qismlarida oʼrta asrlar (XII-XIII asrlar)ga tegishli sopol qoldiqlari, asosan katta va kichikroq suv saqlanadigan koʼzalar boʼlaklari, shuningdek, qoʼylar va tuyalar suyaklari topildi. Bu topilmalar gʼorlar ichida odamlar yashaganligi, qanaqadir mehnat faoliyati bilan shugʼullanganligidan dalolat beradi. 
Bundan tashqari, Buxoro–Qarshi avtomobilь trassasining 193 km masofasi chekkasida yana bir gʼor ichida tabiiy shishasimon geologik xomashyo koʼrinishidagi materiallar mavjudligi ham aniqlandi. Ushbu material shishaga oʼxshash boʼlib, yorugʼlikni yaxshi oʼtkazadi hamda oʼrta asrlar davri arxitekturasida keng ishlatilgan.

Soʼngi oʼrta asrlar davrida ushbu hududdagi gʼorlardan choʼponlik faoliyatini olib borgan mahalliy aholi dam olish va qor-yomgʼirlardan saqlanish maqsadida boshpana sifatida foydalangan. Shuningdek, dushmanlar bostirib kelgan paytlarida yashirinish va oʼz jonini saqlash uchun ham foydalanilgan degan taxminlar ham mavjud.

Hozirda, mazkur tarixiy gʼorlarni belgilangan tartibda moddiy madaniy meros obʼektlarining Milliy roʼyxatiga kiritish va davlat muhofazasiga olish boʼyicha ishlar olib borilmoqda.
Buxoroda choʼl hududidan qadimgi tarixiy gʼorlar topildi

2022 yil 15 iyunь kuni Fanlar Аkademiyasi Milliy arxeologiya markazi va Buxoro viloyati madaniy meros boshqarmasi mutaxassislari tomonidan tuzilgan guruh tomonidan Kogon tumanining choʼl hududida, mahalliy aholi vakillari koʼrsatgan 4 ta qadimgi gʼor qoldiqlari koʼzdan kechirildi.

Gʼorlar choʼl zonasida yantoq oʼsgan qum tagidagi, sargʼish rangli ohaktoshlar qatlami ostidagi pastlikka kirib ketgan. Gʼorlarning kirish qismi qumlar va oʼpirilgan toshlar bilan koʼmilib, tashqi koʼrinishidan, oddiy yoʼlovchilar uchun deyarli bilinmaydi. Ular bir biridan yuzlab metr masofalanib, qandaydir tizim va bogʼlanishi aniqlanmadi.

Gʼorlarning nima maqsadda qurilganligini bilish uchun bizni olib kelgan mahalliy yurtdoshimiz bilan ichiga kirish uchun gʼorlarning eng yirigi tanlab olindi. Gʼorning ichki qismi qum va oʼpirilgan toshlar bilan bosilganligi sababli egilib, bukilib, asta sekin, toʼliq qorongʼulikda yoritish jihozlari yordamida 80-100 metr masofa va 10-15 metr pastlikka tushildi. Gʼorning ayrim joylari juda tor, ayrim joylari keng, ayrim joylaridan boshqa tomonga ketgan qoʼshimcha yoʼnalishlar ochilgan. 

Gʼorning geologik qatlamlari asosan ohaktoshdan iborat boʼlganligi sababli, gʼor oʼrta asrlar davrida (XII-XIII) mahalliy konchilar tarafidan qazilib yer ostki zahiralaridan juda keng koʼlamda foydalangan hamda ganch qurilish materialining xomashyosi olinganligi aniqlandi. 

Tarixiy manbalarga koʼra, Buxoro shahrining shimoliy-sharqiy tomonlarida qadimiy yuqori sifatdagi ganch konlari mavjudligi, oʼrta asrlarda qurilgan hozirda saqlanib qolgan tarixiy binolarning qurilishida shu konlardan keltirilgan ganch materialidan keng foydalanganligi yozib qoldirilgan. Konlardan keltirilgan dagʼal ganchlar qoʼl mehnati yordamida ezilib, pishirtirilgan va tarixiy binolarni qurishda obi gʼishtlar orasidagi angaf qorishmasiga qoʼshilgan hamda masjidlarning ichki qismini ganchkorlik sanʼati yordamida bezash ishlarida ishlatilgan. 

Gʼorning kengroq qismlarida oʼrta asrlar (XII-XIII asrlar)ga tegishli sopol qoldiqlari, asosan katta va kichikroq suv saqlanadigan koʼzalar boʼlaklari, shuningdek, qoʼylar va tuyalar suyaklari topildi. Bu topilmalar gʼorlar ichida odamlar yashaganligi, qanaqadir mehnat faoliyati bilan shugʼullanganligidan dalolat beradi. 
Bundan tashqari, Buxoro–Qarshi avtomobilь trassasining 193 km masofasi chekkasida yana bir gʼor ichida tabiiy shishasimon geologik xomashyo koʼrinishidagi materiallar mavjudligi ham aniqlandi. Ushbu material shishaga oʼxshash boʼlib, yorugʼlikni yaxshi oʼtkazadi hamda oʼrta asrlar davri arxitekturasida keng ishlatilgan.

Soʼngi oʼrta asrlar davrida ushbu hududdagi gʼorlardan choʼponlik faoliyatini olib borgan mahalliy aholi dam olish va qor-yomgʼirlardan saqlanish maqsadida boshpana sifatida foydalangan. Shuningdek, dushmanlar bostirib kelgan paytlarida yashirinish va oʼz jonini saqlash uchun ham foydalanilgan degan taxminlar ham mavjud.

Hozirda, mazkur tarixiy gʼorlarni belgilangan tartibda moddiy madaniy meros obʼektlarining Milliy roʼyxatiga kiritish va davlat muhofazasiga olish boʼyicha ishlar olib borilmoqda.

Toshkent yana pianinochi Fransua Chapelinni qabul qiladi

Eng yaxshi fransuz pianinochilaridan biri Fransua Chaplin Toshkentga frantsuz musiqasidan iborat yangi konsert dasturi bilan qaytdi. Uning yagona konserti 2022-yil 9-sentabr kuni soat 19.00 da Davlat konservatoriyasining katta konsert zalida bo‘lib o‘tadi.

Pianinochi eng mashhur frantsuz bastakorlarining asarlarini taqdim etadi: Debussi, Fore (mart oyida uning ijrosi ostida ijro etilgan kompozitorlarning mutlaqo boshqa asarlari) va Ravel. Shuningdek, u Davlat konservatoriyasi talabalari uchun mahorat darsi o‘tkazadi.

Fransua Chaplin mashhur orkestrlar bilan yakkaxon ijro etadi, La Roque d'Antheron kabi musiqa festivallarida qatnashadi. 2022 yil yanvar oyida Aparté yorlig'i o'zining 19 ta Chopin valsidan iborat yangi albomini chiqardi. Ushbu albom tanqidchilarning ko'plab ijobiy sharhlarini oldi, shuningdek, Shumann, Chopin, Brams, Scriabin, Debussy, Poulenc va boshqalarning asarlari yozilgan boshqa disklari. Uning Klod Debussining to'liq pianino asarlarini yozib olgani bastakor diskografiyasi tarixidagi eng yaxshilaridan biri hisoblanadi.

Bugun Xiva turizm va madaniy meros texnikumining bitiruvchilariga Xorazm viloyati turizm va madaniy meros bosh boshqarmasi boshlig’i tomonidan diplom va faxriy yorliqlar topshirildi.        
                                  
Bosh boshqarma boshlig'i Saidov Botir Ozodovich bitiruvchilarga kelgusidagi faoliyatlarida zafarlar tilab, o'zining tajriba va maslahatlari bilan bo'lishdilar.                   

 
Xorazm viloyati turizm va madaniy meros bosh boshqarmasi mehnat jamoasi texnikum bitiruvchilarining bugungi muhim yutuqlari bilan chin dildan tabriklab, oq yo'l tilaydi!

Mamlakatimizdagi har bir hududning bir-biridan mazali boʼlgan milliy taomlari bor. Surxoncha tandir va choʼponcha goʼsht kishilarni hamisha oʼzga maftun etib keladi.

“Yangi Oʼzbekiston yoshlari, birlashaylik!” shoiri ostida Surxondaryoda oʼtkazilgan Yoshlar festivali doirasida “Tandir goʼsht” hamda “Choʼponcha goʼsht” sayllari ham tashkil etilib, ishtirokchilarga shahar va tumanlardagi mahoratli oshpazlar tomonidan tayyorlangan ushbu tansiq taomlardan tatib koʼrish imkoni yaratildi.

“Tandir goʼsht” hamda “Choʼponcha goʼsht” tayyorlash tartibi, mahorati hamda malakali oshpazlarning baholash mezonlari orqali gʼoliblar aniqlandi.

Навоий вилояти Қизилтепа тумани ҳудудида жойлашган Тўдакўл сув ҳавзаси атрофидаги дам олиш масканлари ёз ойларида дам олувчилар билан янада гавжумлашган.

Ушбу сайёҳлик объектлари пляж, бассейн, аквапарк, мини Диснейленд, замонавий меҳмонхоналар, дам олиш айвонлари, ресторан, ёзги терасса, табиат қўйнидаги ўйингоҳ, тиббиёт бурчаги, соғломлаштириш маскани, спорт ўйингоҳи, автотураргоҳ каби турли қўшимча хизматларни ўз ичига олган. Очиқ осмон остида ўтказилаётган бир-биридан қизиқарли концерт ва шоу дастурлари ташриф буюрувчиларнинг мароқли дам олишга хизмат қилмоқда.

Сирож АСЛОНОВ (сурат),ЎзА 

Самарқандда ўтказилган VI Халқаро Конгресси иштирокчилари Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг бевосита ташаббуси билан, мамлакатда маънавий-маърифий соҳада туб ўзгаришларни амалга оширилаётганини эътироф этишди.

Олимлар гуманитар фан ва маданият соҳасида кенг кўламли тадбирлар ташкил этилаётгани ва амалга оширилаётгани, давлат музейлари фаолияти бўйича 10 йиллик (2017-2027) Давлат дастури қабул қилинганини алоҳида таъкидлашди.

Самарқандда шу йилнинг ўзида 7 та янги музей ташкил этилган. Айниқса, «Ипак йўли» Халқаро туризм университети очилгани урғуланди.

Ўзбекистон ЮНЕСКОнинг номоддий маданий меросни муҳофаза қилиш бўйича қўмитасига аъзо этиб сайлангани яна улкан ютуқлардан бири. 

Бутунжаҳон жамиятининг олти йиллик фаолияти давомида «Ўзбекистон маданий мероси» эксклюзив халқаро туркумининг 60 та жилди нашр этилди. Маълумот учун: Конгресс ишида 350 дан ортиқ киши қатнашди. Булар: номлари жаҳонга машҳур шарқшунос-олимлар, 6 нафар халқаро ташкилотлар раҳбарлари, 50 нафар таниқли халқаро музейлар директорлари, 15 нафар академиклар, 25 нафар профессорлар, 22 нафар фан докторлари, музей ходимлари, маданият ва санъатни ёритиш соҳасида фаолият юритаётган ОАВ вакиллари ва Ўзбекистоннинг маданий меросини асраб-авайлаш ва ўрганиш масалалари билан қизиқувчи медиа вакилларидир.